قناعت سبب عزت می شود ، چرا که :

الطَّامِعُ فِی وِثَاقِ الذُّلِّ

حریص درگیر ذلّت و خوارى است .

 در مقابل قناعت ، صفت مذموم حرص و طمع قرار دارد

 نتایجی که امام برای حرص و طمع برمی شمرند ،

 ضد آن ها از ثمرات قناعت به شمار می آید:

إِنَّ الطَّمَعَ مُورِدٌ غَیْرُ مُصْدِرٍوَ ضَامِنٌ غَیْرُ وَفِیٍّ

 وَ رُبَّمَا شَرِقَ شَارِبُ الْمَاءِ قَبْلَ رِیِّهِ

طمع، انسان را تا لب آب مى‏آورد بدون این که برگرداند

 و ضمانت مى‏کند بدون این که وفا کند،

 بسا نوشنده ی آب که پیش از سیراب شدن، گلوگیر شود.

نهج البلاغه , حکمت275

آسایش از دیگر پیامد های قناعت است

 که در کلام علوی به آن اشاره شده است :

 وَ مَنِ اقْتَصَرَ عَلَى بُلْغَةِ الْکَفَافِ فَقَدِ انْتَظَمَ الرَّاحَةَ

و هر کس بر آن چه به او روزى شده، بسنده کند،

 به آسایش رسیده و در میان آرامش فرود آمده است‏.

یکی دیگر از پیامدهای قناعت جلوگیری از فقر است :

وَ لَا مَالَ أَذْهَبُ لِلْفَاقَةِ مِنَ الرِّضَا بِالْقُوتِ

و هیچ ثروتى در پیشگیرى از فقر ،

 بهتر از تسلیم و قناعت به روزى رسیده وجود ندارد .

 نهج البلاغه , حکمت371

در سایه ی قناعت ثمراتی نصیب انسان می گردد

که در کلام علوی به بعضی از آن ها اشاره گردیده است :

  وَ مَنْ رَضِیَ بِرِزْقِ اللَّهِ لَمْ یَحْزَنْ عَلَى مَا فَاتَه‏

و هر که به روزى خدا داده قانع باشد،

 به آن چه از دست داده غمگین نمى‏شود .

وی در جنگ صفین در رکاب امیرالمؤمنین علی علیه السلام

 و در سال 37 هجری درگذشت .

آن حضرت در توصیف این یار باوفا

یکی از خصایص وی را قانع بودن به کفاف بر می شمرد :

 یَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ

 فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً وَ هَاجَرَ طَائِعاً وَ عَاشَ مُجَاهِداً

طُوبَى لِمَنْ ذَکَرَ الْمَعَادَ وَ عَمِلَ لِلْحِسَابِ

وَ قَنِعَ بِالْکَفَافِ وَ رَضِیَ عَنِ اللَّهِ

خداوند خبّاب بن ارتّ را بیامرزد ،

که با علاقه مسلمان شد و با علاقه از وطن مهاجرت کرد ،و جهادگر بود.

خوشا به حال کسى که به یاد روز قیامت باشد و براى حساب کار کند

 و به اندازه ی معیّن از روزى بسنده کرده ، و از خداوند خوشنود باشد .

نیازمندانی که مسلح به سلاح توکّل و اعتماد بر خدا باشند

 با قناعتی که پیشه ی خود می سازند

 هیچ گاه دست نیاز به سوی ثروتمندان دراز نمی کنند :

مَا أَحْسَنَ تَوَاضُعَ الْأَغْنِیَاءِ لِلْفُقَرَاءِ طَلَباً لِمَا عِنْدَ اللَّهِ 

 وَ أَحْسَنُ مِنْهُ تِیهُ الْفُقَرَاءِ عَلَى الْأَغْنِیَاءِ

اتِّکَالًا عَلَى اللَّهِ

چه خوب است فروتنى ثروتمندان براى نیازمندان

 به خاطر پاداشى که نزد خدا مى‏جویند

و بهتر از آن است بى‏اعتنایى نیازمندان به ثروتمندان

 به جهت توکّل و اعتماد بر خدا .

 کسانی که زیاد یاد مرگ می کنند

 دلبستگیی به این دنیای فانی ندارند 

 وهمّ خود را در این دنیا مال اندوزی قرار نمی دهند .

 قانعانه به کم دنیا بسنده می کنند

وبه همان راضی اند :

وَ مَنْ أَکْثَرَ مِنْ ذِکْرِ الْمَوْتِ

 رَضِیَ مِنَ الدُّنْیَا بِالْیَسِیر

و هر کس زیاد به یاد مرگ باشد ،

 به اندک دنیا دلخوش گردد .

درنهج البلاغه در موارد بسیاری مشاهده می شود

 که امام صفات و ویژگی های رسولان الهی را بر شمرده است

 یکی ازاین ویژگی ها ، ویژگی " قناعت " است :

  وَ لَکِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ جَعَلَ رُسُلَهُ أُولِی قُوَّةٍ فِی عَزَائِمِهِمْ

وَ ضَعَفَةً فِیمَا تَرَى الْأَعْیُنُ مِنْ حَالَاتِهِمْ مَعَ قَنَاعَةٍ تَمْلَأُ الْقُلُوبَ

 وَ الْعُیُونَ غِنًى وَ خَصَاصَةٍ تَمْلَأُ الْأَبْصَارَ وَ الْأَسْمَاعَ أَذًى

 و لیکن خداوند سبحان پیامبران خود را در اراده و تصمیم، نیرومند

و در وضع ظاهرى که به چشم مى‏آید ناتوان و ضعیف قرار داد،

 با قناعتى که دل ها و چشم ها را از بى‏نیازى سرشار مى‏ساخت ،

 و فقر و تنگدستى که

دیده‏ها و گوش ها را از رنج و آزار پر مى‏کرد .

 هر انسانی دوست دارد که با داشتن ثروت ،

زندگی آسوده ای داشته

و بدون احتیاج به دیگران و بی دغدغه گذران عمر کند

 ولی از آن جا که ثروت های مادی

 مانند سایر مادیات همواره در معرض خطر زوال است ،

نه تنها رفع دغدغه واحتیاج و ... نکرده

 بلکه بیش تر بر این موارد می افزاید .

 تنها ثروتی که فنا ناپذیر است

 و سبب رفع دغدغه ها می گردد " قناعت " است :

 الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا یَنْفَدُ

قناعت ثروتى است بى‏پایان .