ابوطالب (علیهالسلام) عموی بزرگوار رسول اکرم (صلیاللهعلیهوآله)، پدر امیرالمؤمنین، علی (علیهالسلام) بود. وی وصی «عبدالمطلب» و بزرگترین حامی پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآله) بود. تاریخ زندگی او سراسر، پر از افتخارات بینظیر است. مردی که به حق، پناهگاه دردمندان و محرومان بود. ایثار و اخلاص در وجود او تجسم پیدا کرده بود. ابرمردی که «تاریخ»، فداکاری و استقامتهای وی را در کسی جز در فرزندش «امیرالمؤمنین» سراغ ندارد! چنان که دانشمند «اهل سنت»، ابن ابی الحدید، میگوید:
«ابوطالب» و پدرش «عبدالمطلب»، بزرگ «قریش» و امیر و سرور «مکه معظمه» بودند و مردم آن سامان و مهاجرین و مسافرین این شهر تاریخی و زائران بیت خدا را پذیرایی و رهبری میکردند.
او یک لحظه از خدا غافل نبود؛ بلکه از جانشینان حضرت ابراهیم (علیهالسلام)، قهرمان توحید بود، و طبق پیشگوییهای انبیای الهی، منتظر نبوت خاتم پیامبران (صلیاللهعلیهوآله) بود. از این جهت، پیش از آن که رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) از مادرش متولد گردد، حضرت ابوطالب (علیهالسلام) به رسالت وی ایمان داشت و هنگامی که «فاطمه بنت اسد»، تولد پیامبر اسلام را به اطلاع وی رسانید، و از غرایب امرش در هنگام زایمان او سخن گفت، «ابوطالب» فرمود: از این کارها و چنین نوزادی تعجب میکنی؟ صبر کن، سی سال دیگر، تو نیز همانند وی را که وزیر و وصیش خواهد بود، به دنیا میآوری!
ابوطالب، فردی با ایمان و مقتدر بود که پیامبر اسلام را از شر کفار قریش تا واپسین لحظات عمر حفظ کرد و از این رهگذر، سهم بسزایی در پیشرفت اسلام داشت؛ اما علی رغم آن همه فداکاریها و ایثارگریهایش، بعضی از مبغضین و متعصبین، نسبت به آن حضرت اسائه ادب نموده و در ایمان و اعتقادش دچار شک و تردید گردیدند.
پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله):
مَن بَکَی عَلَی مُصابِ هَذِهِ البِنْتِ [زَیْنَبَ بِنْتِ عَلِیٍّ] کانَ کَمَنْ بَکَی عَلَی أخَوَیْها الحَسَنِ والحُسَیْنِ (علیهما السَّلام).
هر کس بر مصیبت‌های این دختر [زینب دختر علی] بگرید، همانند کسی است که بر برادرانش حسن و حسین (علیهما السلام) گریسته باشد.
حدیثی گرانسنگ از آن بزرگوار:
امام علی علیه السلام :
امام علی علیه السلام:
شریف ترین اخلاق ، تواضع ، بردباری و نرم خویی است .
رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلّم:
«... فَاِنّی اَوصَیتُکَ اِذا اَنتَ هَمَمتَ بِاَمرٍ فَتَدَبَّر عاقِبَتَه فَأِن یکُ رَشداً فَأمضِهِ وَ اِن یَکُ غَیّاً فَأنتَهِ عَنه فَهذِه الوَصِیَّةُ مِن مُحاسَبَةِ النَّفسِ بَل هِیَ رَأسُها.»
(الحقائق، ص 303)
به تو سفارش می کنم وقتی تصمیم به کاری گرفتی، عاقبت آن را در نظر بگیر، اگر عاقلانه است آن را تعقیب کن و اگر عاقلانه نیست از آن پرهیز کن، این سفارش درباره «محاسبه نفس» بلکه ریشه آن است.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
